EHL-İ SÜNNET'İ MÜDAFAA VE BİD'ATLERİ TENKİD

Takdîm edeceğimiz kitab, bir kısmı evvelden muhtelif zaman ve zeminlerde neşredilmiş, bir kısmı da ilk kez neşredilen te’lîf ve tercüme makâlelerden müteşekkil bir derlemedir. Makâlelerin tümü mâhiyet i’tibâriyle Ehl-i Sünnet müdafaası veya bid‘at tenkîdi sayılmasa da hepsinin, umûmiyetle, doğrudan veya dolaylı olarak bu mevzû etrâfında şekillendiği söylenebilir.

Kitab üç bölüme ayrılmış. Birinci bölümde toplam onsekiz makâle yer alıyor. Makâle yazarları umûmiyetle yabancısı olmadığımız isimler: (kitabdaki sıralanışına göre) Ahmed Ali Aksoy, Ahmed Akgündüz, Ali Nar, Said Ramazân el-Bûtî, Juan Ricardo Cole, Ebûbekir Sifil, Müfid Yüksel, Tahsin Görgün, Muhammed Reşâd, İbrahim Hatiboğlu, Osman Şimşek, Ayhan Tekineş, Bilgin Aydın, E. Sadettin Doruklu, Kutb Mustafa Senû, Nedim Yüksel, Yusuf Hanîf. Hepsi çok kıymetli olan bu makâlelerden ba’zılarını bahsetmek istiyorum.

Ahmed Ali Aksoy, bugüne kadar umûmiyetle ilmî/akîdevî yönden tenkîd edilen Yaşar Nuri Öztürk’ü aktüel cihetiyle ele alıyor ve yine ilmî bir şekilde tenkîd ve tahlîle tâbi tutuyor. Makâlede, 1415’de (1995) neşredilen İslâm Gerçeği adlı kitabdan hareketle Y.N.Ö.’ün fecî hatâları ve Moon tarîkati gibi ba’zı karanlık çevrelerle olan ilişkileri fevkalâde isâbetle tesbit ve teşhis edilmiş. Hakîki ulemâya karşı şahin kesilen Y.N.Ö.’ün mütenebbilerle ihtilâtını âyân beyân görmek isteyenler ibretle Ahmed Ali Aksoy’un makâlesini okumalılar.

Ali Nar’ın “Sünnî Yol ve İctihâd” başlıklı kıymetli makâlesi, Ehl-i Sünnet’in ictihâd mevzûundaki tavrının isâbetliliğini değişik açılardan gözler önüne seriyor.
Juan Ricardo Cole’dan yapılan tercüme, M.Abduh ile R.Rızâ arasında geçen bir muhâvereden hareketle Abduh’un Bahâîliğe olan sempatisini ortaya koyuyor.
Ebûbekir Sifil, geçen asrın büyük âlimlerinden, bizlerin medâr-ı iftihârı Düzceli Zâhid el-Kevserî’yi tanıtıyor. En lüzûmsuz ve muzırr adamların bile tanındığı ve okunduğu Türkiye’de, böylesine büyük ve dirâyetli bir âlimin ihmâl edilmiş olması affedilir gibi değil. Ebubekir Sifil’in diğer bir makâlesi de Fazlur Rahman’a dâir. Muâsır modernistlerin önde koşanlarından olan Fazlur Rahman’ın Kur’ân-ı Kerîm, Sünnet, Hadîs-i Şerîfler, Kelâm ve Tasavvuf sahalarındaki görüşleri kısa fakat öz bir şekilde tahlîl ve tenkîd ediliyor. Bilindiği gibi Ebubekir Sifil’in Fazlur Rahman ile ilgili iki cildlik müstakil bir kitabı da bulunuyor (üçüncü cildi de çıkacakmış inşâAllah).

Müfid Yüksel İslâmcılık cereyânının felsefî temellerinden geçirdiği serüveni sosyolojik bir nazarla ve oldukça mufassal bir şekilde işlemiş. Müfid Yüksel’in diğer makâlesinde de yine maalesef ülkemizde bilinmeyen kıymetli bir Ehl-i Sünnet âlimini tanıtıyor: Selâmetu’l-Kuda’î el-‘Azzamî.

Tahsin Görgün “‘Dinin Yeniden Yorumlanması’ Meselesi Üzerine” başlıklı makâlesinde dînin yeniden yorumlanması taleplerinin dînî değil siyâsî bir mâhiyeti hâiz olduğunu, bu “tartışmaları(n), Batı ile İslâm Dünyası arasındaki hegemonik ilişkinin bir neticesi olarak karşımıza çık”tığını ifâde ediyor (161.s.):

“Tarihin bize gösterdiği, dinin yeniden yorumlanması ile ilgili atılan her adımın, toplumun ve devletin Dünya Sistemi karşısındaki gücünün daha da azalmasını intaç etmesidir; amacı dini güçlendirmek değil, duruma ve şartlara göre ‘devleti güçlendirmek’, ‘gelişmeyi sağlamak’, ‘toplumu medenileştirmek’ vs. olan dini yeniden yorumlama faaliyeti neticesinde din ‘yeniden yorumlandıkça’ güçlenmediği gibi –böyle bir amacın güdülmediğini ayrıca söylemeye gerek yoktur– beklenen de gerçekleşmemiştir.”

Cemâleddin Efgânî Etrafında Makâleler adlı meşhûr ve pek kıymetli eseriyle tanıdığımız Muhammed Reşâd, bu sefer M. Abduh’un pek bilinmeyen yönlerine ışık tutuyor. Onun Arab kavmiyyetçiliğindeki hissesi, fikir nâmusu ve ilmî seciyyesi, Ezher’i ifsâdı, masonluğu v.s. mevzûlarında şâyân-ı dikkat tesbitler yapılıyor.
Kitabın ikinci bölümü müteveffâ ulemâmızın makâlelerinden oluşuyor: Elmalılı Muhammed Hamdi Efendi, Ahmed Dâvudoğlu, Ömer Nasûhî Bilmen. Bu bölümde Eşref Edib’den de bir iktibâs var.

Üçüncü bölüm ise kitab, makâle, tez tahlîl ve tenkîdlerine ayrılmış. Ebubekir Sifil, Mustafa İslâmoğlu’nun Üç Muhemmed’ini; Muhammed Reşâd, Dücâne Cündioğlu’nun Ernest Renan’a yazılan reddiyelerle ilgili bir makâlesini; Hakan Talha Alp, Ömer Çelakıl’ın Kur’an-ı Kerim’in Şifresi adlı kitabını; Yusuf Hanîf, İbrâhim Hatiboğlu’nun modernistlerin Sünnet telakkîleriyle ilgili bir doktora tezini ve mason mecmûası Mimar Sinan’da neşredilmiş Cemâleddîn Efgânî’ye dâir bir makâleyi ele alıyor.
Nâşir Mehmed Şevket Eygi Beyin “Önsöz”deki ifâdesine göre kitab “rağbet gördüğü takdirde peşinden peyderpey başka ciltler de yayınlacak”mış. Biz de, mühim bir boşluğu doldurduğunu düşündüğümüz böylesine kıymetli çalışmaların sürdürülmesini temennî ediyoruz.

İrtibat bilgileri:
Bedir Yayınevi, Cağaloğlu Yokuşu, No:6/8
(Vilâyet civârında), İstanbul
Tel.: 0212 519 36 18 / 513 06 32



Târık Ziyâ