Hz. İsa (a.s)'ın ref' ve nüzulü konusunda Daru'l-Hikme'de yaptığımız söyleşiyle ilgili olarak bir okuyucudan gelen itiraz üzerinde duracağım bugün. Şöyle demiş okuyucu:

Soru

Ebubekir Sifil ile yaptığınız nüzülü İsa söyleşinizi okudum. Ancak Kur'an-ı Kerim ayetlerinde Hz. İsa'nın semaya yükseltildiğine dair bir ibareye rastlayamadım. Binaenaleyh, semaya yükseltilme gibi bir ifade yer almazken "ileyye" ve "ileyhi" kelimelerinden "sema" anlamının nasıl çıkarılabileceğini de izah etmenizi rica ediyorum. Selam ve muhabbetle.

Cevap

3/Âl-i İmrân, 55 ve 4/en-Nisâ, 158. ayetlerde geçen "ileyye" ve ileyhi" ifadeleri etrafında, Hz. İsa (a.s)'ın nereye kaldırıldığı konusunda önemli soru işaretleri ortaya atılmıştır. Allah Teala'ya mekân tayin edenler, O'nun bir yönde ve bir mekânda bulunduğunu söyleyenler, işaret edilen ayetlerdeki "Seni kendime yükselteceğim" ve "Bilakis Allah onu kendisine yükseltti" ifadelerinden hareketle şunu söylüyorlar: Burada Allah Teala Hz. İsa (a.s)'ı "kendisine" yükselteceğini/yükselttiğini beyan buyurmuştur. Bu da O'nun yüksek bir mekânda bulunmasını gerektirir. Yoksa Hz. İsa (a.s)'ın "bir yere yükseltilmesi"nin bir anlamı olmaz.

Burada hemen belirtelim ki, mezkûr ifadelerden hareketle Allah Teala'ya mekân tayin edilmesi doğru değildir. Zira mesela Hz. İbrahim de ateşe atıldıktan sonra gerçekleşen o büyük mucizenin ardından kavminin tebliğe olumlu cevap vermemekte direnmesi üzerine ilahi emirle Şam tarafına (Filistin'deki "el-Halil"e) hicret etmişti. Kur'an onun bu hicretini "Ben Rabbime gidiyorum" ifadeleriyle dile getirdiğini beyan etmektedir. (37/es-Sâffât, 99.) Nasıl Hz. İbrahim (a.s)'in "Rabbime gidiyorum" demesinden "Allah Teala'nın –haşa– bulunduğu bir mekâna gittiği" anlaşılmıyorsa, "Seni kendime yükselteceğim" ve "Bilakis Allah onu kendisine yükseltti" ifadelerinden de Allah Teala'nın bir mekânda bulunduğu ve Hz. İsa (a.s)'ı oraya yükselttiği anlaşılmaz.

Geriye, Hz. İsa (a.s)'ın "kaldırıldığı" yerin neresi olduğu sorusunun cevabı kalmaktadır. Buna şu şekilde cevap verilebilir:

Burada ilgili ayetlerin tefsiri meyanında "sema/gök" kelimesinin kullanılması, insanların kudret ve inisiyatifinin yetişmediği bir mekânı ifade içindir. Hz. İsa (a.s), kendisine zarar vermek isteyen Yahudiler'in ve Romalılar'ın kötülüklerinden uzak tutulmak maksadıyla dünyadan alındığına göre, onların elinin uzanamayacağı bir yere intikal ettirilmiş olmalıdır. İnsanın sözü ancak yeryüzünde geçer. Gökler ise insan elinin uzanamadığı, tamamen kudret-i ilahiyyenin taht-ı tasarrufunda olan mekânlardır.

Biz insanlar, uzay boşluğunda yer küre dışındaki her tarafı "gök" olarak isimlendiririz. Buna göre Hz. İsa (a.s) dünyadan alındığında dünya dışı bir yere götürülmüş/kaldırılmış olmalıdır ki, dünya dışında neresi olursa olsun bizim için "gök/sema"dır.

Öte yandan, ilgili ayetlerin, Hz. İsa (a.s)'ın manevi mekân ve makamının yükseltildiğini anlattığı, dolayısıyla O'nun ruh ve bedeniyle yeryüzünden gökyüzüne kaldırıldığını söylemenin doğru olmadığını iddia edenler bulunduğu da malumdur. Yukarıdaki izahat, aynı zamanda bu görüşü benimseyenler için de cevap mahiyetindedir.

Milli Gazete - 12 Ağustos 2007