ayn-ül-yakin
Tehvid-i Şühud ve Tehvid-i Vücud
KIRKÜÇÜNCÜ MEKTÛB
Bu mektûb, nakîb seyyid şeyh Ferîd-i Buharî (rahmetullahi aleyh) hazretlerine yazılmışdır.
Tevhîd-i şühûdî ve tevhîd-i vücûdî bildirilmekde, ayn-ül-yakîn ve hakk-ul-yakîn anlatılmakdadır.
Allahü teâlâ, size selâmet versin! Her kusûrdan, sıkıntıdan korusun! Âmîn.
Bu yüksek insanların (rahmetullahi aleyhim) tesavvuf yolculuğunda, önlerine çıkan tevhîd iki türlüdür: Tevhîd-i şühûdî, Tevhîd-i vücûdî.
Tevhîd-i şühûdî bir olarak görmekdir. yani sâlik, herşeyi yapanı bir görür. Ayrı ayrı şeyler görülmez.
Tevhîd-i vücûdî, var olanı, bir bilmekdir. Ondan başka herşeyi yok bilmekdir. Yok olmakla berâber, O bir mevcûdun aynaları sanmakdır.